از بدو پیدایش حیات بر روی کره خاکی، هموار ه رفتار غریزی انسان او را واداشته تا برای حمایت از خود، همچون حیوانات، از پناهگاه های طبیعی بهره جوید و با استفاده از مصالح اطرافش به ساخت بناها بپردازد.

خاک بکار رفته در ساختمان یادر هوای آزاد و یا زیر تابش آفتاب خشک می شده وبه نام هایی چون بانکو ، چینه و یا خشت استفاده می شده است.

خشت خام در انواع آب و هوا کاربرد داشته و با بهره گیری در صنعت سدسازی به نوعی اعاده حیثیت همت گماشته است.

خانه های گلی در تبادل حرارتی با محیط اطراف خود عایق خوب و مناسبی محسوب می گردد و با ترکیب آن با مواد دیگر عایق ضد رطوبت مفیدی حاصل می شود.

نبوغ خاک در ابتدا فقط خاک بوده ولی اکنون بعنوان ماده ای هوشمند در صنعت ساختمان مورد توجه قرار می گیرد و دانشمندان در حال مطالعات گسترده در کشف کاربردهای علمی تر آن هستند.

انسانها همواره در پی مأمن و پناهگاهی جهت زندگی آرام و به دور از هرگونه تهدید و خطر بوده اند ودر ساخت آن اماکن از عناصر طبیعی پیرامون خویش چون خاک ، آب و آتش بهره جسته اند اما دستیابی بشربه علم و فناوری و استفاده ازعلوم جدید در ساخت مصالح ساختمانی و در نتیجه ظهور کارخانه های صنعتی پیشرفته و مجهز به جدید تر ین دستگا ههای مکانیکی روز و  در امتداد آن نیز ظهور سبکهایی در معماری چون ” سبک بین الملل ” سبب گردیدند تا مصالح و عناصر طبیعی جای خود را به مصالح و عناصر مصنوعی و غیر طبیعی دهند  و معماری بومی که بر گرفته از ارزشها ، عقاید ، باورها و فرهنگ مردمی هر منطقه و متأثر از شرایط اقلیمی و آب و هوایی بود، جای خود را به سبکی جهانی دهد . شاید بتوان ” معماری با خاک ” را جزئی از معماری بومی به حساب آورد  زیرا در هرمنطقه از جهان از خاک بر حسب شرایط اقلیمی و آب وهوایی استفاده نموده اند و رنگها و برجسته کاریهایی که جهت زیبا سازی و بر حسب لذت طلبی خویش در خانه های گلی به کار می برده اند می توانند بیانگر نوع تفکر ، عقاید ، باورها و ارزشهای بومی آنها باشند  و برخی ها نیز سر منشاء نوآوریهای هنری را معماری با خاک می دانند .

” معماری با خاک ” و ارائه تصاویری زیبا از بناهای باشکوه و در عین حال ساده و اماکن مقدس ( زیگوراتها ،اهرام ، مساجد ، صومعه ها ، کلیساها ،خانه هاو …  ) در طول تاریخ وتمدنهای گوناگون ،  ما را هر چه بیشتر با این نوع معماری آشنا نماید . و توجه به این نوع معماری را در عصر حاضر ، که عصر بحران انرژی نام گرفته ، گامی می داند در جهت صرفه جویی در مصرف انرژی و بازگشت به فرهنگ بومی ومنطقه ای .
شاید برخی بر این تصور باشند که این نوع معماری تنها برای ساخت خانه های فقیرانه و محقر به کارگرفته می شود و بناهای گلی نمی توانند از استحکام و پایداری لازم برخوردار باشند اما با ارائهمثالهایی چون دیوار چین و باروهای عظیم دفاعی که در قرن 12 در اطراف بسیاری از شهرهای جنوب اروپا،آفریقا و خاورمیانه بنا گشته اند،بر پایداری و استواری و ماندگاری این نوع معماری تاکید کرد.

بنابراین صحبت از معماری با خاک ، صحبت از خانه های کوچک وابتدایی نیست بلکه بسیاری از کاخها و بناهای وسیع ،با شکوه و مقدس در جهان را نیز که همچنان پابرجا مانده اند و تبدیل به نماد هایی برای هر منطقه گشته اند شامل می گردد . ” معماری با خاک “، معماری است منطبق با فرهنگ و اقلیم که این نوع معماری را می توان از ” شمال اروپا – نروژ،سوئد ، دانمارک – و با عبور از انگلیس ، آلمان ، فرانسه ، اسپانیا ، ایتالیا ، مغرب، آفریقای غربی و شرقی و مرکزی تا جنوب آفریقا و همچنین در امریکای شمالی و لاتین ، خاورمیانه ، آسیا و استرالیا ” مشاهده نمود . و به سبب فرهنگها و اقلیم های متفاوت از روشها و فنون متفاوتی در معماری با خاک بهره گرفته شده است و بنابراین کمتر شباهتی را می توان در آثار معماری گلی آنها مشاهده کرد . اما به طور کلی  می توان به دو روش ” چینه گلی ” و  ” ساخت با اَدُب ” ( خشت کاهگل ) اشاره نمود.  از آنجایی که باران به عنوان عامل تهدید کننده برای بناهای کاهگلی بوده است برای مقابله با این عامل مخرب طبیعی از روشهای مختلفی نیز استفاده می شده مانند ساختن گنبد و تاق های قوسی که البته فرم و اندازه آنها متفاوت بوده  و همین امر سبب ظهور سبکهای مختلف در این نوع از معماری بوده است.