مدیریت شهری دوران اسلامی در فضاهای اقتصادی شهر و توسعه و بکارگیری آن در شهرهای ایران امروز
چکیده
از اواخر دهه یِ 1980میلادی اداره یِ امور شهرها توسط بخش خصوصی با تأکید ویژه بر نواحی بهبود کسب‌و‌کار مورد توجه مدیران شهری قرار گرفته است. بررسی علمی و تجربی در زمینه یِ ارتباط بین تمرکززدایی مدیریتی و رشد اقتصادی در سطح محلی در راستای کاهش تصدیگری دولت های مرکزی در بین برنامه ریزان شهری نیز به پایه ای برای پژوهش هایِ بحثی تبدیل شده است. این رابطه توسط بسیاری از اقتصاددانان توسعه و بخش عمومی در سطح بین‌المللی نیز بررسی شده است؛ به نحوی که نظریه‌های تمرکززدایی، ایجاد و گسترش مشارکت مدیریت محلی در روند تصمیم گیری های محلی به منظور پی ریزی توسعه ای درون زا و پایدار در مناطق محلی را مورد تأکید قرار داده اند. از سویی دیگر روندهایِ ملیِ تمرکززدایی و خصوصی‌سازی، شهرهایِ ایرانِ امروز را با چالش‌هایی مواجه کرده است. چالش اساسی در این زمینه، سازوکار انتقال منافع عمومی از نهادهای ملی و مرکزی به نهادهای محلی و از نهادهای محلی به نهادهای خصوصی است. فرایند این انتقال و نحوه یِ توسعه و انطباق اصول نوین مدیریت شهری در ایران با تأکید بر انجمن های صنفی شهرهای دوران اسلامی هدف اصلی این مقاله است. به منظور دستیابی به این هدف سه نگاه به مدیریت شهرهای اسلامی در فضاهای اقتصادی شهر و سپس شهرهای امروز مورد بررسی قرار گرفته است. نگاه اول به پیشینه یِ تاریخیِ مدیریت شهری از طریق نهادهای صنفی توجه دارد. نگاه دوم، سامانه های مدرن در شهرهای اروپایی و آمریکایی نظیر نواحی بهبود کسب و کار را مورد بررسی قرار می دهد و در نهایت تغییرات ساختاری و مدیریت شهری در فضای تجاری شهرها در دوران پهلوی اول و دوم به عنوان بخشی از واقعیت شهرهای ایران امروز بررسی شده‌اند. یافته‌های این پژوهش نشان می دهد در شهرهای ایران از دیرباز تاکنون ساختارها و نهادهای اجتماعی برای صنوف و تجار وجود داشته‌است و تا قبل از انقلاب مشروطیت این نهادها و تشکلها در وجه فضایی خود در فضای شهری بازارها و فضای محلات شهری بروز و ظهور پیدا می نمودند و در دوران پهلوی اول و دوم تغییرات اساسی در این فضاها ایجاد شد. در نهایت تلاش می شود نحوه یِ تأثیر و تأثر الگوهای نوین مدیریت شهری بر مدیریت شهری در دوران اسلامی در قالب مدل‌سازی مفومی ارائه شود.
به قلم "محمدحسین شریف زادگان،بهزاد ملک پوراصل"
منبع : فصلنامه پژوهش های معماری اسلامی / شماره نهم / زمستان 1394 / سال سوم
برای دریافت مقاله بر روی لینک زیر کلیک نمایید.
| نام | مدیریت شهری دوران اسلامی در فضاهای اقتصادی شهر و توسعه و بکارگیری آن در شهرهای ایران امروز |